Hayat Normale Dönüyor, İş Yerleri Açılıyor

COVID-19 pandemisi hayatımızdan bir bölümü başka türlü yaşamamıza neden oldu. Yaklaşık 1,5 ay sonra son günlerde yavaş yavaş normale dönme sinyalleri alıyoruz. Sağlık Bakanlığı salgın eğrisinde tepe noktasının görüldüğünü söylerken, uzmanlar da normale dönüş için Haziran ayı başını işaret ediyor. Pandeminin başında peş peşe gelen yorum ve kararlarla kapattığımız iş yerlerimize geri dönüşün hazırlıklarını yapma vakti.

Daha önce kaleme aldığımız yazılarda değindiğimiz gibi kapanış süreçleri biraz aceleye geldi. Şu anda hayatta olan kimsenin görmediği büyüklükte bir salgına karşı hiçbirimiz yeterince tecrübeli değildik. Ancak yeniden açılışa hazırlandığımız şu günlerde teknik ve idari olarak çok daha bilinçli davranmalıyız. Bir süre kapalı kalmış bir işyeri yeniden nasıl açılır? Kepengi açıp, şalteri kaldırmak ve etrafın tozunu almak yeterli mi? Yeniden açılış öncesi yapılması gerekenler neler ve ne kadar süreye ihtiyacımız var? Tüm bunlara yanıt arıyorsanız, kahvenizden bir yudum alın ve devam edelim.

Yeniden Açılış, İlk Açılış Kadar Ciddiye Alınmalı

Bir iş yerinin açılışından önce sektör profesyonellerinin aşina olduğu önemli bir süreç vardır: testing and commissioning – test ve devreye alma. Aşina olmayanlar için şöyle özetleyelim: bu süreçte iş yerinde yer alan tüm sistemler açılış öncesi enerji verilmeden önce detaylı olarak dikkatle kontrol edilir ve kontrollerden geçilmesinin ardından devreye alınır. Yeniden açılış derken ilk kez devreye alma işinden bahsetmiyor olsak da uzun süre kapalı kalmış sistemlerin yeniden çalıştırılmadan önce aynı dikkatle detaylı bir kontrol ve bakım görmesi gerekir. Bunun için açılıştan önceki 15 gün içinde gerekli kontrolleri yaptırmalısınız.

Yeniden açılış öncesi yapılması gerekenler neler? Teknik kontroller neden önemli?

Aslında böyle bir süreç yaşamamış olsak da ülkemizde artık periyodik kontrol ve bakım kültürünün oluşmaya başladığını gözlerimiz yaşararak görüyoruz. “Bozulunca yaptırırız” yaklaşımının yerini “onarım masraflarını azaltmak için ne yapabiliriz” sorgusu almaya başladığından beri gelecek için daha umutluyuz. “En ucuz tamirat bakımdır” diyen bir oluşum olarak yeniden açılış öncesi yapılması teknik kontrol ve uygulamaları da oldukça önemsiyoruz. Peki neler yapılmalı? Teknik kontroller, idari düzenlemeler ve alınması gereken COVID-19 önlemleri neler?
Daha önceki yazılarımızda iş yeri kapanışında ve kapalı kaldığı süreçte personellerin kendilerinin de alabileceği önlemleri listelemiştik. Ancak yeniden açılış öncesi kontrol ve uygulamalar profesyonel destek almanızı gerektiriyor. Elektrik sistemlerinin kontrollü şekilde devreye alınmaması elektronik cihazların hasar görmesi, sistemde kalıcı hasarlar meydana gelmesi ve hatta yangın gibi sonuçlar doğurabilir. Uzun süre kapalı kalmış havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinde beklemeye bağlı bazı problemler oluşmuş olabilir. Havasız ve nemli ortamda uzun süre bekleyen hava filtrelerinde bir takım zararlı organizmaların barınması yüksek ihtimal. Şimdi o kontrol kalemlerini yerlerine bırakıp başlayalım, yapılması gerekenleri temel başlıklar halinde aşağıda veriyoruz:

– Elektrik şebeke ölçüm ve kontrolleri
– AG ve UPS panosu kontrol ve bakımları
– UPS ve IT Kabinet kontrol ve bakımları
– Elektrik altyapı, bağlantı ve kablolama kontrolleri
– Priz ölçüm ve kontrolleri
– Elektrik pano ve sistemleri devreye alma
– Aydınlatma kontrol ve ölçümleri
– Acil durum aydınlatma kontrolleri
– Yangın algılama sistemlerinin kontrolü ve ana sağlayıcıdan gerekli teyitlerin alınması
– Alarm ve CCTV sistemlerinin kontrolü
– Güvenlik antenleri ve sensörlerin kontrolü
– Kasa ve monitörlerin kontrolü
– Otomatik geçiş sistemlerinin kontrolü
– İklimlendirme cihazları detaylı kontrol-bakım devreye alma
– Havalandırma cihazları detaylı kontrol-bakım devreye alma
– Hava filtreleri detaylı temizlik ve dezenfeksiyonu
– Su filtreleri temizliği
– Drenaj tavası temizliği
– Temiz su ve atık su hatlarının kontrolü
– Yangın yağmurlama hattının kontrolü ve ana sağlayıcıdan gerekli teyitlerin alınması
– Yangın söndürme cihaz ve sistemlerinin kontrolü
– Bitki ve peyzaj kontrolü (gerekli durumlarda rehabilitasyon hizmeti)

Dezenfeksiyon İşlemi Nasıl Olmalı? Sadece Gezilebilir Alanları Dezenfekte Etmek Yeterli Mi?

COVID-19 salgını döneminde çok önemli hale gelen bir diğer konu da dezenfeksiyon uygulamaları. Hem çalışanlarının hem de ziyaretçilerinin sağlığını korumak ve virüsün yayılmasındaki ikici dalgayı önlemek için tüm iş yerlerine hijyen ve dezenfeksiyon konusunda büyük sorumluluk düşüyor. İş yerlerimizin açılış öncesi uygun şekilde dezenfekte edilmesi çok önemli. Bu konuda kamu kurumlarının da iş yerleri için bazı şartlar ve yönetmelikler getireceğini öngörüyoruz. Esasen COVID-19 hastalığına sebep olan SARS-CoV-2 virüsün basit formda olduğu ve sabun dahil pek çok temizlik maddesi ile etkisini yitirdiği biliniyor. Ancak hem insan sağlığına zarar vermeyen bir metal olması, vücuda girdiğinde 24 saat içerisinde doğal yollardan atılabilmesi, 640’tan fazla patojen üzerinde etkili olması ve nano teknoloji uygulamasıyla yüzey kaplama ve kalıcılık oranının oldukça yüksek olması sebebi ile nano-gümüş dezenfeksiyon uygulaması birkaç adım adım öne çıkıyor.

Dezenfeksiyon uygulaması yaptırılırken, iklimlendirme cihazlarının genellikle mahalden veya tavan arasından emiş yaptığını, yani aslında sadece içerideki havayı devridaim ettirdiğini de unutmamak gerek. Sadece gezilebilir alanların dezenfekte edilmesi yeterli değil. Cihazların ve kanalların dezenfeksiyonu atlanmamalı. Dezenfeksiyon konusunu aşağıdaki başlıklarda ele almakta fayda var:

– İş yerinin tüm mahallerinde nano-gümüş dezenfeksiyon uygulaması
– Havalandırma-iklimlendirme cihazları dezenfeksiyonu
– Havalandırma-iklimlendirme kanalları dezenfeksiyonu
– Hava filtreleri dezenfeksiyonu ve uygun filtrelerin HEPA filtreler ile değişimi
– Uygun temizlik malzemeleri ile sık ve düzenli temizlik

Açılış Öncesi Yapabileceğim Basit Ama Etkili Düzenlemeler Neler?

Tüm bunların yanında, açılış sonrasındaki işleyişi düzenleyerek riski azaltmak için de bazı konularda önden hazırlık yapmakta fayda var. Bazı üniversite komisyonlarının ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, ilgili oda ve kuruluşların konu hakkındaki yayınlarına internetten erişmek mümkün. Bu konuda kamu kurumları koyduğu kurallara yenileri de eklenecektir. Açılış öncesinde yapabileceğiniz basit düzenlemeleri aşağıda derledik:

– Öncelikle iş yerinizde salgın önlemlerini uygulayacak ve etkin tutulmasını sağlayacak bir hazırlık ekibi kurun. Bu ekibi alınacak önlemler konusunda bilgilendirin, dahil olmalarını ve geliştirmelerini sağlayın.
– Önlem ve uyarıları liste haline getirerek afişler hazırlayın ve uygun yerlere asın.
– Sosyal mesafe kurallarına uyulması gereken ortak kullanım alanlarını düzenleyin. Mağazalarda kasa önlerine 1,5 m güvenli mesafe şeritleri çekin.
– Çalışan ve ziyaretçilerinizin erişebileceği noktalara elle temas gerektirmeyen dezenfektan pompaları yerleştirin. Fotoselli cihazlar veya ayakla basılarak kullanılan mekanizmalar tercih edebilirsiniz. Bu sistemlerin yanı sıra tek kullanımlık peçete dispanserlerini de kullanıma sunabilirsiniz.
– Kullanımdan sonra peçetelerin izole edilerek atılabilmesi için tek kullanımlık küçük poşet üniteleri yerleştirin.
– Çalışanların vücut ısılarını temassız olarak ölçebilmek için lazer termometre edinin
– İş yerinizdeki çöp kutularının sayısını artırın ve içeriğine temas edilmeden alınabilecek şekilde uygun çöp poşetleri tercih edin.
– Mümkünse çalışanlarınız için tek kullanımlık maske ve eldivenler temin edin.


Tüm bu kontrol ve uygulamaların süreci daha düşük bir bütçe ve daha doğru sağlıklı bir psikoloji ile yönetmek ve süreçten minimum hasarla çıkmak için çok önemli olduğunu düşüyoruz. Uzmanlarca yapılacak kontroller yeniden açılış sırasında ve sonrasında karşılaşabileceğiniz pek çok sorunun önüne geçecek. İş yerinizi doğru şekilde açmak, riski minimuma indirecek. Risk almayın, profesyonel destek alın!